Podstawę materialnoprawną żądania odsetek od organu rentowego stanowią przepisy Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z Ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczony, któremu bezpodstawnie odmówiono wypłaty świadczenia bądź wypłacono świadczenie w zaniżonej wysokości przysługuje prawo do wypłaty odsetek z tytułu opóźnienia w spełnieniu świadczenia. Z mojej praktyki wynika jednak, że w większości przypadków przedmiotowe odsetki nie są wypłacane na rzecz ubezpieczonych. Dlaczego? Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta. Ubezpieczeni z uwagi na nieznajomość przysługującego im prawa nie występują z żądaniem wypłaty odsetek. ZUS natomiast odstępuje od dobrowolnej ich wypłaty.
Tymczasem organ rentowy jest zobowiązany do wypłaty na rzecz ubezpieczonego odsetek za opóźnienie w przypadku, w którym bezpodstawnie zaniżył bądź odmówił prawa do należnego na rzecz ubezpieczonego świadczenia. Warunkiem sine qua non żądania wypłaty odsetek jest wykazanie, że opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność. Zatem uprzednia decyzja organu rentowego odmawiająca wypłaty świadczenia bądź ustalająca świadczenie w zaniżonej wysokości musi być obarczona błędem. Błąd organu rentowego obejmuje sytuacje, w których organ rentowy miał podstawy do przyznania świadczenia, lecz z przyczyn leżących po jego stronie tego nie uczynił. Za takie przyczyny można uznać wszelkie zaniedbania tego organu, każdą obiektywną wadliwość decyzji, niezależnie od tego, czy jest ona skutkiem zaniedbania, pomyłki, celowego działania organu rentowego, czy też niewłaściwej wykładni przepisów prawa.
W sprawie prowadzonej przez Kancelarię przeciwko organowi rentowemu o wypłatę należnych odsetek na rzecz Klienta zostało wykazane, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za odmowę przyznania świadczenia emerytalnego. W imieniu reprezentowanego Klienta wykazano bowiem, że wszystkie niezbędne okoliczności faktyczne uzasadniające prawo Klienta do świadczenia zostały ustalone w postępowaniu przed tym organem, a odmowa przyznania świadczenia była wynikiem poczynionej przez ZUS błędnej wykładni przepisów prawa materialnego. Sąd w pełni podzielił reprezentowane przez Kancelarię stanowisko i w orzeczeniu kończącym sprawę przyznał ubezpieczonemu prawo do odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia.
Zgodnie z aktualną linią orzeczniczą organ rentowy jest zobowiązany do uiszczenia odsetek od należności głównej także wtedy gdy opóźnienie jest konsekwencją zdarzeń niezawinionych. Wówczas należy wykazać, że zachodzą szczególne okoliczności, w których pomimo braku winy organu rentowego roszczenie o wypłatę odsetek jest słuszne i uzasadnione stanem faktycznym sprawy.
Odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia liczone są od dnia uchybienia płatności każdego z miesięcznych świadczeń do dnia ich zapłaty. Wysokość odsetek zależy od stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i liczby punktów procentowych określonej w przepisach Kodeksu cywilnego. Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia należnych od organu rentowego aktualnie wynosi 7 %.
Zatem masz prawo do wypłaty odsetek ustawowych od ZUS i warto z tego prawa skorzystać.
Adwokat Anita Supłacz
